Πώς πρέπει να αντιμετωπίσουν οι ασκούμενοι εκπαιδευτικοί αυτές τις φαινομενικά αντικρουόμενες συμβουλές; Ίσως αποτελεί ένα καλό παράδειγμα διαδικασίας που πρέπει να δοκιμαστεί για να διαπιστωθεί εάν έχει αποτέλεσμα ή όχι. Ο Lawrence Stenhouse (An introduction to curriculum development, 1975, London, Heinemann) υποστήριζε ότι ο σκοπός της εκπαιδευτικής έρευνας είναι να εξετάσουν οι εκπαιδευτικοί κάποια ζητήματα με βάση τη δική τους εμπειρία. Τι είπαν οι ασκούμενοι εκπαιδευτικοί σχετικά με τη στρατηγική του «περιμένω να κάνουν ησυχία»;

Μία από τις ερωτήσεις που έθετα πάντα στους εκπαιδευτικούς κατά τη διάρκεια των συνεντεύξεων ήταν το πώς προσπαθούσαν να επιβάλλουν την ησυχία στην τάξη για να αρχίσουν το μάθημα. Πολλοί ανέφεραν τη στρατηγική του να μην ξεκινούν το μάθημα έως ότου οι μαθητές κάνουν ησυχία. Σε δύο περιπτώσεις, οι εκπαιδευτικοί ανέφεραν ότι δεν είχε αποτέλεσμα (αφότου περίμεναν 23 και 40 λεπτά, αντίστοιχα). Σε αρκετές άλλες περιπτώσεις, οι εκπαιδευτικοί αμφισβητούσαν το κατά πόσον ο χρόνος και η προσπάθεια που σπαταλούσαν περιμένοντας μπορούσε να δικαιολογηθεί σε σχέση με τον χαμένο χρόνο διδασκαλίας:

«Με τις δυσκολότερες τάξεις μου, τις μεσημεριανές ώρες, μερικές φορές εξακολουθώ να καταλήγω να κάνω μάθημα ενώ κάποιοι μιλούν. Εξακολουθώ να μην έχω τη δύναμη να επιβάλλω την τάξη σε όλους είτε για περισσότερη είτε για λιγότερη ώρα και το μάθημα είναι ένα συνεχές σταμάτα-ξεκίνα. Θα έχανα πάρα πολλή ώρα».

(Απόφοιτος Εκπαιδευτικός)

Ένας σύμβουλος ανέφερε ότι, για λόγους κατανοητούς, οι ασκούμενοι εκπαιδευτικοί δεν είχαν μερικές φορές την αυτοπεποίθηση να επιμείνουν σε αυτήν τη στρατηγική όσο χρονικό διάστημα ήταν απαραίτητο για να έχει αποτέλεσμα:

«Βλέπω κάποιους ασκουμένους να τα παρατούν πολύ γρήγορα… αρχίζουν το μάθημα ενώ η τάξη δεν έχει ακόμα ηρεμήσει και δεν δίνει προσοχή… λίγο ακόμα και θα το πετύχαιναν… αρκεί να έλεγαν μόνο “Ακόμα να ησυχάσουμε… ε, Γκάρυ; Άλαν… ;”  Άλλο ένα λεπτό και θα το είχαν καταφέρει, δεν είχαν όμως αρκετή αυτοπεποίθηση».

(Τρίτος χρόνος διδασκαλίας)

Αρκετοί εκπαιδευτικοί ανέφεραν ότι το να συνεχίζεις πεισματικά να μην μιλάς έως ότου οι μαθητές κάνουν ησυχία είχε αποτέλεσμα γι’ αυτούς, μολονότι σε αρκετές περιπτώσεις χρειάστηκε σεβαστό χρονικό διάστημα για να το πετύχουν:

«Περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο, ήταν απλώς πείσμα κι επιμονή. Μέχρι τα Χριστούγεννα, τόνιζα συνεχώς ότι δεν πρέπει να μιλούν όταν μιλάω εγώ. Έχουμε ένα σύστημα 5 βημάτων… εάν γραφτεί το όνομά τους στον πίνακα 5 φορές για υπέρβαση των ορίων, θα πρέπει να βγουν έξω. Έπρεπε να χρησιμοποιώ διαρκώς αυτό το σύστημα, σημειώνοντας στον πίνακα κάθε φορά που τα παιδιά μιλούσαν χωρίς να είναι η σειρά τους. Δεν φαινόταν να έχει αποτέλεσμα μέχρι που, μετά τα Χριστούγεννα, άρχισε να λειτουργεί… άρχισε να αποδίδει καρπούς».

(Απόφοιτος Εκπαιδευτικός σε «δύσκολο» σχολείο)

«Για ένα χρόνο είχα την πρώτη γυμνασίου, ήταν αδύνατον να επιβάλλω την τάξη. Κάποιες φορές, έπρεπε να έρθει ο υποδιευθυντής για να κάνουν ησυχία. Μετά από μια περίοδο που κοπάναγα τον ίδιο κανόνα στο ένα μάθημα μετά το άλλο, άρχισε να έχει αποτέλεσμα. Ακόμη και τα παιδιά που επιστρέφουν στην τάξη από το ειδικό τμήμα συμπεριφοράς [behaviour unit] συμμορφώνονται… κάνουν ό,τι έχουν συνηθίσει να κάνουν και τα υπόλοιπα παιδιά. Δεν λέω ότι είναι ήσυχα όλη την ώρα ή ότι είναι εύκολο πράγμα, αλλά σε σύγκριση με την πρώτη περίοδο, μιλάμε για μεταμόρφωση».

(Απόφοιτος Εκπαιδευτικός)

«Σε μια καινούργια τάξη κάνω συνειδητή προσπάθεια στο πρώτο μάθημα, την πρώτη εβδομάδα, αφιερώνοντας πολύ χρόνο και προσπάθεια με πολύ λογικό τρόπο, επιμένω όμως στο να κάνω σαφείς και ξεκάθαρους κάποιους βασικούς κανόνες…. Δυο-τρεις μόνο, με σημαντικότερο το να μην μιλούν όταν μιλάω εγώ. Τους ξεκαθαρίζω ότι εάν κουβεντιάζουν ενώ μιλάω, θα το καταλάβω, ότι δεν είναι σωστό και ότι θα υπάρξει μια μικρή, λογική τιμωρία. Αμέσως μόλις κάποιος παραβεί τον κανόνα, το αντιλαμβάνομαι. Εάν καταφέρεις να το αποδεχτούν και να το εφαρμόζουν ώστε όλοι να ξέρουν πώς λειτουργεί το πράγμα από την πρώτη βδομάδα… δηλαδή ότι ο κανόνας είναι πως δεν μιλάει κανείς όταν μιλάω εγώ…  τα πράγματα γίνονται πολύ πιο εύκολα και, με σκληρή προσπάθεια από την πλευρά μας, αυτό μπορεί να επιτευχθεί στις περισσότερες τάξεις. Δεν θα έχει αποτέλεσμα εάν τα παραφορτώσεις με κανόνες… καμιά δεκαριά (κανόνες) που πρέπει να θυμούνται και να ακολουθούν… μασάς… δεν έβγαλες το παλτό σου, μην κοιτάς πίσω, μην χτυπάς ρυθμικά το θρανίο, εάν τους κάνεις παρατήρηση για το παραμικρό κι είσαι ανελέητα κι εκνευριστικά αρνητικός… δεν θα έχει αποτέλεσμα. Κάθε πράγμα στη σειρά του. Αν καταφέρεις να κάνουν ησυχία όταν εσύ μιλάς, είναι σημαντικότατη κίνηση».

(Τέταρτος χρόνος διδασκαλίας)

«Είναι μια σειρά από μικρά βήματα… Θα περιμένω να κάνουν ησυχία. Αν κάποιοι εξακολουθούν να μιλούν, θα ανασηκώσω το φρύδι και θα τους κοιτάξω κατάματα, ίσα για να τους κάνω νόημα. Μερικοί θα πιάσουν το νόημα και θα σταματήσουν να μιλούν εκείνη τη στιγμή. Θα ευχαριστήσω όσους κάθονται ήσυχα, “Σας ευχαριστώ για τη βοήθειά σας. Θα παρακαλέσω ονομαστικά όποιον εξακολουθεί να μιλάει, να σταματήσει. Εάν δεν σταματήσουν, θα τους τονίσω ότι εάν δεν σταματήσουν να μιλούν, θα πρέπει να μείνουν στο τέλος του μαθήματος για να το συζητήσουμε. Ξέρουν ότι στο τέλος του μαθήματος θα κάνω κάτι που με κάποιο τρόπο θα τους ενοχλήσει. Προσπαθώ να τους δίνω κάθε ευκαιρία να συμμορφωθούν. Λίγα λεπτά χρειάζονται και λίγη υπομονή, αλλά στο σχολείο μου, με τις περισσότερες τάξεις και τα περισσότερα παιδιά, έχει αποτέλεσμα, εν μέρει επειδή έχουν συνηθίσει αυτό το τελετουργικό, τον τρόπο που γίνονται τα πράγματα. Αντιλαμβάνομαι ότι μπορεί να μην φέρνει παντού αποτέλεσμα ή εάν δεν γνωρίζεις τα παιδιά από πριν. Θέλει χρόνο μέχρι να καθιερώσεις τις καθημερινές συνήθειες και τα τελετουργικά που θέλεις».

(Απόφοιτος Εκπαιδευτικός)

«Υπάρχουν λίγοι και τυχεροί που έχουν την κατάλληλη φυσική παρουσία και το χάρισμα με ένα τους μόνο βλέμμα οι μαθητές να κάθονται αμίλητοι. Δεδομένου ότι δεν συγκαταλέγομαι σε αυτούς, το μόνο πράγμα που βρήκα ότι φέρνει αποτέλεσμα είναι η καθαρή επιμονή –να σταματάς κάθε φορά που σε διακόπτουν και να τιμωρείς έναν-δυο μαθητές στην αρχή της χρονιάς για παραδειγματισμό– τηλεφωνήματα στους γονείς, καθυστέρηση αποχώρησης για τιμωρία και τα λοιπά».

(Δεύτερος χρόνος διδασκαλίας)

Με τη δευτέρα γυμνασίου είναι πιο δύσκολο, δεν το έχουν κατορθώσει ακόμα οπότε δεν μπορώ απλώς να ρίχνω ένα βλέμμα ή να προειδοποιώ… Πρέπει να σταματήσω, να επιδοκιμάσω και να ευχαριστήσω όσους κάθονται ήσυχα, να επαναλάβω τους κανόνες… να βγάλω προειδοποιητική “κίτρινη κάρτα” – αν δεν σταματήσουν, θα πρέπει να λάβω συγκεκριμένα μέτρα για να τους αποθαρρύνω».

(Δεύτερος χρόνος διδασκαλίας)

«Σημειώνεις πρόοδο σταδιακά και σε διαφορετικό βαθμό ανάλογα με την τάξη. Χρειάζεται να προσαρμόσεις τον τρόπο που χειρίζεσαι την κατάσταση ανάλογα με το πόσο καλή ή κακή είναι η κατάσταση. Σε κάποιες τάξεις, αισθάνομαι αρκετή σιγουριά για να σταματήσω το μάθημα αν κάποιος μιλάει. Ξεχωρίζεις λίγα παιδιά και τους ζητάς να κάνουν ησυχία, ευγενικά αλλά με σιγουριά, σταθερά… τους το ζητάς ονομαστικά.

(Απόφοιτος Εκπαιδευτικός)

Κάποιος άλλος εκπαιδευτικός μίλησε για τη σημασία του να μην πιέζεις τους μαθητές να κάνουν ησυχία όταν δεν είναι απαραίτητο:

«Η σιωπή είναι χρυσός – μην τη σπαταλάς». Φθηνό σλόγκαν ίσως, αλλά έχοντάς το στο νου με βοήθησε πραγματικά να βελτιώσω τον τρόπο διαχείρισης της τάξης μου. Μερικοί εκπαιδευτικοί ζητούν από τους μαθητές να σταθούν στη σειρά έξω από την αίθουσα χωρίς να μιλούν. Νομίζω ότι αυτό είναι παραπλανητικό, διότι τιμωρεί τα καλά παιδιά που έρχονται νωρίς. Είναι επίσης σπατάλη της σιωπής για καλό σκοπό: γιατί θα πρέπει τα παιδιά να μείνουν σιωπηλά αν δεν υπάρχει τίποτα το ενδιαφέρον ή κάποιος λόγος για να κάνουν ησυχία; Το κάνω θέμα για τα σημεία του μαθήματος που χρειάζεται ησυχία – λέω κάτι του στυλ “Τώρα ήρθε η ώρα που θα πρέπει να κάνετε ησυχία για 5 λεπτά όσο εγώ εξηγώ τι θα κάνουμε”». Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό με τις τάξεις χαμηλότερων ικανοτήτων και τις τάξεις που έχουν πολλά παιδιά με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ). Εάν ξέρουν πόση ώρα πρέπει να παραμείνουν αμίλητα, έχουν τις μισές πιθανότητες να συγκρατηθούν και να μην μιλήσουν. Με τις πραγματικά ‘ζόρικες’ τάξεις, βάζω κάποιον να με χρονομετρά και να προσθέτει δύο επιπλέον λεπτά εάν κάποιος μιλήσει».

(Τρίτος χρόνος διδασκαλίας)

Ένα τελευταίο σχόλιο σε αυτόν τον τομέα: ένας αναπληρωτής εκπαιδευτικός δίνει τη γνώμη του για το πόσο συχνά φάνηκε να είναι αποτελεσματική η στρατηγική του να περιμένεις έως ότου γίνει ησυχία:

«Αυτό που με εξέπληξε ήταν το πόσο συχνά είχε αποτέλεσμα…. Σε πάνω από το 90% των περιπτώσεων… μερικές φορές πιο γρήγορα απ’ ό,τι άλλες στρατηγικές… αλλά όχι πάντα».